ဝမ်းလျှောခြင်းမှ ရေဓာတ် မဆုံးရှုံးစေရန် ဓာတ်ဆားရည်ကို မည်သို့ မှန်ကန်စွာ တိုက်ကျွေးမလဲ (ကလေးနှင့် လူကြီး)

Posted by Zin Linn Htut

November 7, 2025

On November 7, 2025

ဝမ်းလျှောခြင်းမှ ရေဓာတ် မဆုံးရှုံးစေရန် ဓာတ်ဆားရည်ကို မည်သို့ မှန်ကန်စွာ တိုက်ကျွေးမလဲ (ကလေးနှင့် လူကြီး)

ဝမ်းလျှောခြင်း ဖြစ်ပေါ်နေချိန်တွင် အဓိက အန္တရာယ်မှာ ရေနှင့် ဓာတ်ဆားဓာတ်များ လျင်မြန်စွာ ဆုံးရှုံးပြီး ရေဓာတ်ခန်းခြောက်ခြင်း (Dehydration) ဖြစ်ပေါ်ခြင်းပင် ဖြစ်ပါသည်။ ဤအခြေအနေကို ကာကွယ်ရန်အတွက် ဓာတ်ဆားရည်မှုန့် (ORS – Oral Rehydration Salt) ကို မှန်ကန်သော နည်းလမ်းဖြင့် ပမာဏ မှန်ကန်စွာ သောက်သုံး/တိုက်ကျွေးရန် အလွန် အရေးကြီးပါသည်။

ဤဆေးဝါးကို ဘာအတွက် အသုံးပြုလေ့ ရှိသလဲ။

ရေနှင့် ဓာတ်ဆား ဖြည့်တင်းရန် : ဝမ်းသွားခြင်း၊ အော့အန်ခြင်း၊ ချွေးထွက်များခြင်းတို့ကြောင့် ဆုံးရှုံးသွားသော ရေနှင့် ဆိုဒီယမ်၊ ပိုတက်ဆီယမ် စသည့် ဓာတ်ဆားဓာတ်များကို ပြန်လည် ဖြည့်တင်းရန်။
ရေဓာတ်ခန်းခြောက်မှု ကာကွယ်ရန် : အထူးသဖြင့် ကလေးငယ်များနှင့် သက်ကြီးရွယ်အိုများတွင် ရေဓာတ်ခန်းခြောက်ခြင်းကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်သော နောက်ဆက်တွဲ ပြဿနာများကို ကြိုတင် ကာကွယ်ရန်။

✅ ဘေးကင်းထိရောက်စွာ သောက်သုံး/တိုက်ကျွေးရန် နည်းလမ်းများ

ဖျော်စပ်ပုံ တိကျပါစေ :
- ရေပမာဏ : ဓာတ်ဆားတစ်ထုပ်ကို ဆေးဘူးပေါ်ရှိ အညွှန်းအတိုင်း (ဥပမာ- ရေသန့် ၁ လီတာ) တိကျစွာ ဖျော်စပ်ပါ။ ရေနည်းလွန်းပါက သွေးတွင်း ဓာတ်ဆားဓာတ်ကို ထိခိုက်စေနိုင်ပြီး အန္တရာယ် ရှိပါသည်။
- သန့်ရှင်းသော ရေကို သုံးပါ : ပြုတ်ပြီး အအေးခံထားသော ရေ သို့မဟုတ် ရေသန့်ကိုသာ အသုံးပြုပါ။
တိုက်ကျွေးမည့် ပမာဏ (နည်းနည်းချင်း) :
- ကလေးငယ်များ : တစ်ကြိမ် ဝမ်းသွားပြီးတိုင်း ဓာတ်ဆားရည် လက်ဖက်ရည်ဇွန်း ၁ ဇွန်းမှ ၂ ဇွန်း (၅-၁၀ မီလီလီတာခန့်) နှုန်းဖြင့် မကြာခဏ တိုက်ပါ။ ကလေး၏ အသက်နှင့် ကိုယ်အလေးချိန်အလိုက် အတိအကျကို ဆရာဝန်နှင့် တိုင်ပင်ပါ။
- လူကြီးများ : ဝမ်းသွားပြီးတိုင်း သို့မဟုတ် ရေငတ်တိုင်း နည်းနည်းချင်းစီ ဖြည်းဖြည်းချင်း သောက်သုံးပါ။ တစ်နေ့တာအတွက် လိုအပ်သော ပမာဏကို ဆေးညွှန်းအတိုင်း မကျော်လွန်ပါစေနှင့်။
အော့အန်လျှင်ပင် ဆက်တိုက်တိုက်ပါ : ကလေး သို့မဟုတ် လူကြီး အော့အန်နေလျှင်ပင် ဆေးကို ချက်ချင်း မရပ်ဘဲ ၅ မိနစ် သို့မဟုတ် ၁၀ မိနစ်ခြား၍ ပို၍ နည်းသော ပမာဏ (ဥပမာ- တစ်ဇွန်းချင်းစီ) ဖြင့် ဆက်လက် တိုက်ကျွေးပါ။

❌ အထူး သတိပြုရန် အချက်များ

သကြား၊ အချိုရည် လုံးဝ မထည့်ရ : ဖျော်ထားသော ဓာတ်ဆားရည်ထဲသို့ သကြား၊ ဆား၊ နို့ သို့မဟုတ် အခြား အချိုရည်များ ထပ်ထည့်ခြင်းကို လုံးဝ ရှောင်ပါ။ ၎င်းသည် အာနိသင်ကို ပျက်ပြားစေပြီး ဝမ်းလျှောခြင်းကို ပိုဆိုးစေနိုင်သည်။
၂၄ နာရီ ကန့်သတ်ချက် : ဖျော်စပ်ပြီးသော ဓာတ်ဆားရည်ကို ၂၄ နာရီ ထက် ပို၍ သိမ်းဆည်းထားခြင်း မပြုရပါ။ ၂၄ နာရီကျော်ပါက စွန့်ပစ်ပါ။
အသည်းအသန် အခြေအနေ : ကလေးငယ် သို့မဟုတ် လူကြီးသည် အလွန်အမင်း မောပန်းနွမ်းနယ်ခြင်း၊ သတိလစ်သကဲ့သို့ ဖြစ်နေခြင်း၊ မျက်လုံး ချိုင့်ဝင်နေခြင်း သို့မဟုတ် ဆီး လုံးဝ မသွားခြင်း စသည်တို့ ဖြစ်ပေါ်လာပါက ရေဓာတ်ခန်းခြောက်မှု အဆင့်မြင့်နေခြင်း ဖြစ်နိုင်သောကြောင့် ဓာတ်ဆားရည် တိုက်ကျွေးမှုကို ဆက်လက်လုပ်ဆောင်ရင်း အရေးပေါ် ဆရာဝန်ထံ အမြန်ဆုံး သွားပါ။

⚠️ ဆေးပညာဆိုင်ရာ အသိပေးချက် ဤဆောင်းပါးသည် အများပြည်သူ ဗဟုသုတ ရရှိစေရန် အတွက်သာ ဖြစ်ပါသည်။ ဆေးပညာဆိုင်ရာ တိကျသော အကြံဉာဏ်၊ ရောဂါရှာဖွေမှု သို့မဟုတ် ကုသမှု အဖြစ် အစားထိုး အသုံးပြုရန် မဟုတ်ပါ။

ဆေးဝါး သုံးစွဲမှုတိုင်းအတွက် ဆေးဘူးပေါ်ရှိ အညွှန်းကို အမြဲတမ်း ဂရုတစိုက် ဖတ်ရှုပြီး၊ မရှင်းလင်းသည်များ ရှိပါက သင်၏ ဆရာဝန် သို့မဟုတ် ဆေးဝါးပညာရှင် (Pharmacist) နှင့် တိုင်ပင်ပါ