တက်ကြွတက်ကြွ လှုပ်ရှားလှုပ်ရှား နေထိုင်ခြင်း

အာရုံစူးစိုက်မှု ကောင်းစေရန်- လေ့ကျင့်ခန်း၏ ဦးနှောက် ကျန်းမာရေး အကျိုးကျေးဇူးများ

အာရုံစူးစိုက်မှု ကောင်းစေရန်- လေ့ကျင့်ခန်း၏ ဦးနှောက် ကျန်းမာရေး အကျိုးကျေးဇူးများ

လေ့ကျင့်ခန်း (Exercise) သည် ခန္ဓာကိုယ် ကြွက်သားများ သန်မာစေရန်အတွက်သာ မဟုတ်ပါ။ သင်၏ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ကျန်းမာရေး၊ အာရုံစူးစိုက်မှုနှင့် စဉ်းစားတွေးခေါ်နိုင်စွမ်း (Cognitive Function) တို့ကိုပါ သိသိသာသာ မြှင့်တင်ပေးနိုင်သော သဘာဝဆေး တစ်မျိုး ဖြစ်ပါသည်။ လေ့ကျင့်ခန်း လုပ်ဆောင်ခြင်းဖြင့် ဦးနှောက်ကို ပိုမို ထက်မြက် တက်ကြွလာစေရန် လှုံ့ဆော်ပေးပါသည်။

လေ့ကျင့်ခန်း၏ ဦးနှောက် ကျန်းမာရေး အကျိုးကျေးဇူး (၃) ချက်

  • သွေးစီးဆင်းမှု တိုးမြှင့်ခြင်း (Oxygen Supply):

    • လေ့ကျင့်ခန်းသည် နှလုံးခုန်နှုန်းကို မြှင့်တင်ပေးသောကြောင့် ဦးနှောက်သို့ အောက်ဆီဂျင်နှင့် အာဟာရဓာတ်များ ပိုမို ပါဝင်သော သွေးစီးဆင်းမှုကို တိုးမြှင့်ပေးသည်။ ၎င်းသည် အာရုံစူးစိုက်မှုနှင့် ပြဿနာဖြေရှင်းနိုင်စွမ်းကို ချက်ချင်း မြှင့်တင်ပေးသည်။

  • စိတ်ဖိစီးမှု ဟော်မုန်းများ လျှော့ချခြင်း:

    • စိတ်ဖိစီးမှု ဟော်မုန်း (Cortisol) ပမာဏ မြင့်မားခြင်းသည် ဦးနှောက်ဆဲလ်များကို ပျက်စီးစေနိုင်သည်။ လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်ခြင်းက Cortisol ကို လျှော့ချပြီး၊ စိတ်ခံစားမှု ကောင်းမွန်စေသော Endorphins ဟော်မုန်းများ ထုတ်လွှတ်ပေးသည်။

  • ဦးနှောက်ဆဲလ်များ ကြီးထွားမှုကို အားပေးခြင်း (BDNF):

    • လေ့ကျင့်ခန်းသည် ဦးနှောက်မှဆင်းသက်လာသော အာရုံကြောအာဟာရဓာတ် (BDNF – Brain-Derived Neurotrophic Factor) ကို ထုတ်လုပ်မှုကို အားပေးသည်။ BDNF သည် ဦးနှောက်၏ ပုံသဏ္ဌာန် ပြောင်းလဲနိုင်စွမ်း (Plasticity) ကို မြှင့်တင်ပေးပြီး မှတ်ဉာဏ်နှင့် သင်ယူနိုင်စွမ်းကို တိုးတက်စေသည်။

✅ အာရုံစူးစိုက်မှုအတွက် သင့်တော်သော လေ့ကျင့်ခန်းများ

  • ၁။ ပြင်းအား အလယ်အလတ်ရှိသော လေ့ကျင့်ခန်း (Moderate Aerobic):

    • ပြုလုပ်ပုံ: ခပ်သွက်သွက် လမ်းလျှောက်ခြင်း၊ ညင်သာစွာ ပြေးခြင်း သို့မဟုတ် စက်ဘီးစီးခြင်း ကဲ့သို့သော လေ့ကျင့်ခန်းများကို တစ်ပတ်လျှင် အနည်းဆုံး မိနစ် ၁၅၀ ခန့် ပြုလုပ်ပါ။

    • အာနိသင်: ဤလေ့ကျင့်ခန်းများသည် ဦးနှောက်သို့ သွေးစီးဆင်းမှုကို အချိန်ကြာမြင့်စွာ တည်ငြိမ်စွာ ထောက်ပံ့ပေးသည်။

  • ၂။ လှုပ်ရှားမှုနှင့် ဦးနှောက် တွဲဖက် လေ့ကျင့်ခန်းများ (Coordination):

    • ပြုလုပ်ပုံ: ယောဂ (Yoga)၊ တိုင်ချီ (Tai Chi) သို့မဟုတ် အက (Dancing) ကဲ့သို့ ခန္ဓာကိုယ် ဟန်ချက်နှင့် တွဲဖက် လှုပ်ရှားမှုများ လိုအပ်သော လေ့ကျင့်ခန်းများကို လုပ်ဆောင်ပါ။

    • အာနိသင်: ၎င်းတို့သည် ခန္ဓာကိုယ် လှုပ်ရှားမှုအပြင် ဦးနှောက်၏ စီမံခန့်ခွဲမှုဆိုင်ရာ လုပ်ဆောင်ချက် (Executive Function) များကိုပါ တိုးတက်စေသည်။

  • ၃။ မနက်ခင်း လေ့ကျင့်ခန်းကို ဦးစားပေးပါ:

    • ပြုလုပ်ပုံ: တစ်နေ့တာ မစတင်မီ နံနက်ပိုင်းတွင် လေ့ကျင့်ခန်း လုပ်ဆောင်ပါ။

    • အာနိသင်: ဦးနှောက်ကို ချက်ချင်း နိုးကြားစေသောကြောင့် ကျောင်း သို့မဟုတ် အလုပ်သွားချိန်တွင် တစ်နေကုန် အာရုံစူးစိုက်မှု ကောင်းမွန်စေရန် အားပေးသည်။

 

❌ ရှောင်ရန် အလေ့အကျင့်များ

  • စိတ်ဖိစီးမှုလွန်ကဲသော လေ့ကျင့်ခန်းများ: အိပ်စက်ချိန်နှင့် နီးကပ်စွာ ပြင်းထန်သော လေ့ကျင့်ခန်းများ (High-Intensity) ကို လုပ်ဆောင်ခြင်းသည် Adrenaline ကို မြှင့်တင်ပေးသောကြောင့် ဦးနှောက်ကို လွန်ကဲစွာ နိုးကြားစေပြီး အိပ်မပျော်ခြင်းကို ဖြစ်စေနိုင်သည်။

  • တစ်နေရာတည်းတွင် ကြာမြင့်စွာ ထိုင်ခြင်း: တစ်နေ့လျှင် ၆ နာရီထက်ပို၍ ထိုင်ခြင်းသည် ဦးနှောက်သို့ သွေးစီးဆင်းမှုကို လျှော့ချစေပြီး နေ့လယ်ပိုင်းတွင် အာရုံစူးစိုက်မှု ကျဆင်းခြင်းကို ဖြစ်စေသည်။ (တစ်နာရီတိုင်း ထပြီး လှုပ်ရှားပါ)။

ဒီတစ်ပတ်လုံးမှာ သင့်ရဲ့ နေ့လယ်စာစားချိန် အပြီး မိနစ် ၂၀ လမ်းလျှောက်ခြင်း ကို ထည့်သွင်းပြီး နေ့လယ်ပိုင်း အာရုံစူးစိုက်မှု ကျဆင်းခြင်းကို တိုက်ဖျက်လိုက်ပါ။

သတိပေးချက်: ဤအကြောင်းအရာသည် ဆေးပညာဆိုင်ရာ အကြံဉာဏ်မဟုတ်ပါ (This is not medical advice). သင်သည် စိတ်ဓာတ်ကျခြင်း (Depression) သို့မဟုတ် ADHD ကဲ့သို့သော အာရုံစူးစိုက်မှု ပြဿနာများရှိပါက လေ့ကျင့်ခန်းအစီအစဉ် မစတင်မီ ဆရာဝန် သို့မဟုတ် စိတ်ကျန်းမာရေး ပညာရှင်နှင့် တိုင်ပင်ဆွေးနွေးသင့်ပါသည်။

ရောဂါကာကွယ်ရေး အလေ့အကျင့်ကောင်းများ

ဆီးလမ်းကြောင်း ပိုးဝင်ခြင်း (UTI) ကို ကာကွယ်နိုင်မည့် နည်းလမ်းကောင်းများ

ဆီးလမ်းကြောင်း ပိုးဝင်ခြင်း (UTI) ဆိုသည်မှာ ဘက်တီးရီးယား ပိုးမွှားများ ဆီးလမ်းကြောင်းထဲသို့ ဝင်ရောက်လာသောကြောင့် ဖြစ်ပေါ်တတ်သည့် အခြေအန...
Continue reading
နေ့စဉ်အာဟာရနှင့်စားသောက်ခြင်း

အမျိုးသားများအတွက် ဆံပင်အားဖြည့်ဆေးများ တကယ်ထိရောက်ရဲ့လား?

ဆံပင်ကျွတ်ခြင်းနှင့် ထိပ်ပြောင်ခြင်းတို့သည် အမျိုးသားအများစုအတွက် ယုံကြည်မှုလျော့နည်းစေသော အဓိကပြဿနာများ ဖြစ်ကြပါတယ်။ ဒါကြောင့် ဈေးကွက်...
Continue reading
အခြေခံကျန်းမာရေး စောင့်ရှောက်မှု

သွေးတိုးခြင်းကို ကာကွယ်ရန်- ဆိုဒီယမ် (ဆားဓာတ်) စားသုံးမှုကို လျှော့ချမည့် လက်တွေ့ကျ နည်းလမ်းများ

သွေးတိုးခြင်း (High Blood Pressure or Hypertension) သည် နှလုံးရောဂါ၊ လေဖြတ်ခြင်းနှင့် ကျောက်ကပ်ဆိုင်ရာ ပြဿနာများ၏ အဓိက အကြောင်းအရင်း ဖြ...
Continue reading
အမျိုးသမီး ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာ အိမ်သုံးဆေးဝါးအချို့

အမျိုးသမီးများအတွက် နေ့စဉ် ကျန်းမာရေး ထိန်းသိမ်းနည်းများ

 🌸 အမျိုးသမီးများအတွက် နေ့စဉ် ကျန်းမာရေး ထိန်းသိမ်းနည်းများအမျိုးသမီးများ၏ ခန္ဓာကိုယ်သည် ဟော်မုန်းပြောင်းလဲမှုများကြောင့် အထူးဂရုစိုက်ရ...
Continue reading