တက်ကြွတက်ကြွ လှုပ်ရှားလှုပ်ရှား နေထိုင်ခြင်း

အိပ်စက်မှု အရည်အသွေး ကောင်းမွန်ခြင်းက နေ့စဉ် စွမ်းအင်ကို ဘယ်လို ပြန်ဖြည့်ပေးသလဲ

အိပ်စက်မှု အရည်အသွေး ကောင်းမွန်ခြင်းက နေ့စဉ် စွမ်းအင်ကို ဘယ်လို ပြန်ဖြည့်ပေးသလဲ

အိပ်စက်ခြင်း (Sleep) ဆိုသည်မှာ ခန္ဓာကိုယ်နှင့် စိတ်ကို ရိုးရှင်းစွာ အနားပေးနေခြင်းမျှသာ မဟုတ်ပါ။ ၎င်းသည် နေ့စဉ်ဘဝအတွက် လိုအပ်သော စွမ်းအင် (Energy) ကို အားပြန်သွင်းပေးပြီး၊ ဦးနှောက်နှင့် ကြွက်သားများ၏ လုပ်ဆောင်ချက်များကို ပြုပြင် ထိန်းသိမ်းသော အချိန်ဖြစ်သည်။ အိပ်စက်မှု အရည်အသွေး (Quality Sleep) ကောင်းမွန်မှသာ နောက်တစ်နေ့တွင် အမြင့်ဆုံး စွမ်းဆောင်ရည်ကို ရရှိနိုင်မည် ဖြစ်ပါသည်။

အိပ်စက်မှု၏ စွမ်းအင် ပြန်ဖြည့်ပေးမှု ယန္တရား (၃) ချက်

  • ၁။ စွမ်းအင်သိုလှောင်မှု ပြန်လည် ဖြည့်တင်းခြင်း (Glycogen Restoration):

    • နေ့ခင်းဘက် လှုပ်ရှားမှုများအတွက် အဓိက စွမ်းအင်အရင်းအမြစ်ဖြစ်သော Glycogen (ဂလိုင်ကိုဂျင်) ကို အိပ်နေစဉ်အတွင်း ကြွက်သားများနှင့် အသည်းတို့တွင် ပြန်လည် သိုလှောင်ပေးသည်။ အိပ်စက်မှု အရည်အသွေး မကောင်းပါက ဤစွမ်းအင်သိုလှောင်မှု ပြည့်ဝမည် မဟုတ်ပေ။

  • ၂။ ဆဲလ်များနှင့် ကြွက်သားများ ပြုပြင်ခြင်း:

    • အိပ်နေစဉ်အတွင်း ခန္ဓာကိုယ်သည် Growth Hormone (ကြီးထွားမှု ဟော်မုန်း) ကို အများဆုံး ထုတ်လုပ်သည်။ ၎င်းသည် နေ့ခင်းဘက်တွင် ပျက်စီးသွားသော ကြွက်သားများ၊ ဆဲလ်များနှင့် တစ်ရှူးများကို ပြုပြင်ခြင်း၊ အစားထိုးခြင်းများ လုပ်ဆောင်သောကြောင့် နိုးလာချိန်တွင် နာကျင်မှုနှင့် မောပန်းမှုကို လျှော့ချပေးသည်။

  • ၃။ ဦးနှောက် သန့်ရှင်းရေးနှင့် စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ အားသွင်းခြင်း:

    • ဦးနှောက်သည် အိပ်နေစဉ်အတွင်း Glymphatic System ကို အသုံးပြု၍ နေ့ခင်းဘက်က ဖြစ်ပေါ်သော အဆိပ်အတောက်များ (ဥပမာ- Beta-Amyloid) ကို ဖယ်ရှားပေးသည်။ ဦးနှောက် သန့်ရှင်းနေမှသာ နောက်တစ်နေ့တွင် မှတ်ဉာဏ်၊ အာရုံစူးစိုက်မှုနှင့် ဆုံးဖြတ်ချက်ချနိုင်စွမ်း ကောင်းမွန်မည် ဖြစ်သည်။

✅ အိပ်စက်မှု အရည်အသွေး ကောင်းမွန်စေမည့် နည်းလမ်းများ (Sleep Hygiene)

  • 💤 ပုံမှန် အိပ်စက်ချိန် သတ်မှတ်ပါ:

    • စနေ၊ တနင်္ဂနွေ အပါအဝင် နေ့စဉ် ညအိပ်ရာဝင်ချိန်နှင့် နိုးထချိန်ကို တသမတ်တည်း သတ်မှတ်ပါ။ ပုံမှန် အလေ့အကျင့်သည် ခန္ဓာကိုယ်၏ ဇီဝနာရီ (Circadian Rhythm) ကို ထိန်းညှိပေးပြီး အိပ်စက်မှု အရည်အသွေးကို မြှင့်တင်ပေးသည်။

  • 📵 ညဘက် Blue Light ကို ရှောင်ပါ:

    • အိပ်ရာမဝင်မီ အနည်းဆုံး တစ်နာရီ အလိုတွင် ဖုန်း၊ တီဗီ၊ ကွန်ပျူတာ စသည်တို့ကို ကြည့်ရှုခြင်း ရပ်တန့်ပါ။ Blue Light သည် အိပ်စက်မှုကို ဖြစ်စေသော Melatonin ဟော်မုန်း ထုတ်လုပ်မှုကို တားဆီးသည်။

  • 🧊 အိပ်ခန်း အပူချိန်ကို အေးမြစွာ ထားပါ:

    • အိပ်စက်ရန်အတွက် သင့်လျော်သော အပူချိန်မှာ 18.3°C (၆၅°F) ဝန်းကျင်ဖြစ်သည်။ အိပ်ခန်း အပူချိန် အေးမြနေခြင်းက ခန္ဓာကိုယ်၏ Core Temperature ကို လျှော့ချပေးပြီး အိပ်ပျော်စေရန် အားပေးသည်။

  • 🧠 စိတ်ကို အနားပေးသော အစီအစဉ်များ:

    • အိပ်ရာမဝင်မီ စာအုပ်ဖတ်ခြင်း၊ ညင်သာစွာ ဆန့်ထုတ်ခြင်း သို့မဟုတ် တရားထိုင်ခြင်းဖြင့် စိတ်ကို ပြေလျော့စေသော အလေ့အကျင့် (Routine) ကို ဖန်တီးပါ။

❌ ရှောင်ရန် အလေ့အကျင့်များ

  • ညနေပိုင်း ကဖိန်းဓာတ်: နေ့လယ် ၂ နာရီ နောက်ပိုင်းတွင် ကော်ဖီ သို့မဟုတ် အားဖြည့်အချိုရည်များ သောက်သုံးခြင်းကို ရှောင်ပါ။

  • ညဘက် အရက် သို့မဟုတ် ဆေးလိပ် သောက်သုံးခြင်း: ၎င်းတို့သည် ချက်ချင်း အိပ်ငိုက်စေသော်လည်း နှစ်နှစ်ခြိုက်ခြိုက် အိပ်ပျော်သော REM Sleep အဆင့်ကို အနှောင့်အယှက် ပေးသောကြောင့် အိပ်စက်မှု အရည်အသွေးကို ကျဆင်းစေသည်။

ဒီညပဲ သင့်ရဲ့ ဖုန်းကို အိပ်ရာမှ အနည်းဆုံး ၆ ပေ အကွာ မှာ ထားပြီး အိပ်စက်မှု အရည်အသွေးကို မြှင့်တင်ကြည့်လိုက်ပါ။

အသိပေးချက်: ဤအကြောင်းအရာသည် ဆေးပညာဆိုင်ရာ အကြံဉာဏ်မဟုတ်ပါ (This is not medical advice). သင်၏ အိပ်မပျော်မှုသည် နာတာရှည်ဖြစ်နေပါက သို့မဟုတ် အိပ်နေစဉ် အသက်ရှူရပ်ခြင်း (Sleep Apnea) ကဲ့သို့သော ပြဿနာများရှိပါက ဆရာဝန် သို့မဟုတ် အိပ်စက်မှုဆိုင်ရာ ကျွမ်းကျင်သူ (Sleep Specialist) နှင့် တိုင်ပင်ဆွေးနွေးသင့်ပါသည်။

ရောဂါကာကွယ်ရေး အလေ့အကျင့်ကောင်းများ

ဆီးလမ်းကြောင်း ပိုးဝင်ခြင်း (UTI) ကို ကာကွယ်နိုင်မည့် နည်းလမ်းကောင်းများ

ဆီးလမ်းကြောင်း ပိုးဝင်ခြင်း (UTI) ဆိုသည်မှာ ဘက်တီးရီးယား ပိုးမွှားများ ဆီးလမ်းကြောင်းထဲသို့ ဝင်ရောက်လာသောကြောင့် ဖြစ်ပေါ်တတ်သည့် အခြေအန...
Continue reading
နေ့စဉ်အာဟာရနှင့်စားသောက်ခြင်း

အမျိုးသားများအတွက် ဆံပင်အားဖြည့်ဆေးများ တကယ်ထိရောက်ရဲ့လား?

ဆံပင်ကျွတ်ခြင်းနှင့် ထိပ်ပြောင်ခြင်းတို့သည် အမျိုးသားအများစုအတွက် ယုံကြည်မှုလျော့နည်းစေသော အဓိကပြဿနာများ ဖြစ်ကြပါတယ်။ ဒါကြောင့် ဈေးကွက်...
Continue reading
အခြေခံကျန်းမာရေး စောင့်ရှောက်မှု

သွေးတိုးခြင်းကို ကာကွယ်ရန်- ဆိုဒီယမ် (ဆားဓာတ်) စားသုံးမှုကို လျှော့ချမည့် လက်တွေ့ကျ နည်းလမ်းများ

သွေးတိုးခြင်း (High Blood Pressure or Hypertension) သည် နှလုံးရောဂါ၊ လေဖြတ်ခြင်းနှင့် ကျောက်ကပ်ဆိုင်ရာ ပြဿနာများ၏ အဓိက အကြောင်းအရင်း ဖြ...
Continue reading
အမျိုးသမီး ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာ အိမ်သုံးဆေးဝါးအချို့

အမျိုးသမီးများအတွက် နေ့စဉ် ကျန်းမာရေး ထိန်းသိမ်းနည်းများ

 🌸 အမျိုးသမီးများအတွက် နေ့စဉ် ကျန်းမာရေး ထိန်းသိမ်းနည်းများအမျိုးသမီးများ၏ ခန္ဓာကိုယ်သည် ဟော်မုန်းပြောင်းလဲမှုများကြောင့် အထူးဂရုစိုက်ရ...
Continue reading